LEGO® SERIOUS PLAY® Metodu kullandığımız tüm uygulamalarının başlangıcında katılımcılara herkesin katılımcı olacağını, konuşacağını, herkesin birbirini dinleyeceğini, elektronik cihazların kapalı olacağını sadece fotoğraf çekmek için kullanacaklarını, çalışmanın %80-%90’ının etkinliklerden oluşacağını belirttiğimizde yüzlerinde şüpheci bir ifade belirmektedir. Çünkü katılımcıların önceki eğitim deneyimlerine ters bir şey söylemiş oluyoruz. Şüpheci olmalarını gayet normal karşılıyoruz. Atölye çalışması ilerledikçe çalışmanın akışına kendilerini kaptırdıklarında ‘şüphe’nin yerini ‘merak’ alır: Lego parçalarıyla başka neler yapabilirler ya da başka LEGO® parçaları verilecek mi?
Peki, LEGO® SERIOUS PLAY® Metodu ‘sihirli’ bir yöntem midir?
Sihir:‘Tabiat kanunlarına aykırı sonuçlar elde etmek iddiasında olanların başvurdukları gizli işlem ve davranışlara verilen genel ad, afsun, efsun, büyü, füsun, bağı’ (TDK)
LEGO® SERIOUS PLAY® Metodu kesinlikle bir sihir değil. Metodun temelinde akılcı ve bilimsel yaklaşımlar bulunmaktadır. Metoda has tekniklerinin uygulaması ile yaratıcı ve katılımcı sonuçlar elde edilmesini sağlamaktadır.
LEGO® SERIOUS PLAY® Metodunı çeşitli konularda uyguluyoruz: şirket hedeflerine ulaşmak için neler yapmak gerekir, verimli iletişim sağlamak için ne yapmalıyız, yeni fikir geliştirmek, yük sek perfromanslı takım olmak için ne yapmalıyız, yeni strateji geliştirmek, varolan stratejiyi test etmek, proje yöntemini nasıl yapabiliriz, agile ilkelerini aynı şekilde anlamak vb. gibi. Uygulamalarımızda akılcı, yaratıcı ve gerçekleştirilebilir sonuçlar elde edilmektedir.
LEGO® SERIOUS PLAY® Metodu bir kaç LEGO® parçası ile oynamaktan ziyade geleneksel düşünme şeklini değiştiren, bildiğimiz problemlere uygulanabilir çözümler üretilmesini sağlayan verimli ve etkili bir süreçtir.
Lego Serious Play yöntemi dört ana geliştirme alanına dayanmaktadır. Bunlar:
– Play (Oyun Oynamak)
– Constructionism (Kurmacacılık)
– Hand-Mind Connection (Ellerimiz ile beynin bağlantısı)
– Imagination (Hayal Gücü)
Play (Oyun Oynamak): Keşfetme hikaye anlatma yoluyla öğrenme
Oyun oynamak, oyuncuların geleneklere/anlaşmalara bağlı, otorite olmadan, sınırlı bir zaman içerisinde, uygun mekanda, yaratıcılıktan ve hayallerden yararlanılarak gerçekleştirilen gönüllü bir etkinliktir.
Şimdi, çocukluk günlerimizeki oynadığımız saklambaç oyununu düşünelim. Oyunun kendine has kuralları vardı. Oyunu oynamamızı sağlayan ya da oyunumuzu denetleyen herhangi bir otorite figürü yoktu. Kuralların bize açıklanmasına bile gerek yoktu. İzleyip öğrenebilirdik. Bir araya gelip oynardık.
Şimdi yetişkinliğimize dönelim ve yetişkinlerin oyun oynamasının Lego Serious Play yöntemi ile ilişkisine bakalım. Yetişkinlein oyun oynamasının 4 ana amacı olduğu kabul edilmektedir:
- Sosyal kaynaşma,
- Duyguların ifadesi,
- Bilişsel gelişim,
- Yapıcı rekabet.
Şimdilerde sosyal kaynaşma amaçlı oyun oynatan mekanlar var. Örneğin kaçış oyunları Duygularımızı anlamamız ve ifade edebilmemizi kolaylaştırmak için psikologlar, koçlar çeşitli uygulamaları çalışmalarına katıyorlar. Düşünce yapımızı geliştirmek, bilişsel olgunluğumuzu arttırmak için sudoku gibi zeka oyunlarının yanı sıra, mandala gibi taş boyama sanatı ile uğraşanlarmız var. Gruplar arasında yapıcı rekabet sağlamak için açık alanlarda çeşitli oyunlar oynatan şirketler var. Yani oyunu yetişkinlik dönemimizde de hayatımıza dahil ediyoruz.
Constructionism (Kurmacacılık): Bir şeyler inşa ederek bilgi inşa etmek
Jean Piaget ‘Kurmacılık’ (constructivist) teorisini çalışma arkadaşı Seymour Papert ile birlikte geliştirerek yeni bir teori oluşturmuşlardır: Kurmacacılık.
Lego Serious Play yönteminin de dayanak noktasını oluşturan bu teoride: ‘Öğrenme etkinliği özellikle kişiler bir ürünü oluşturmaya angaje olduğunda gerçekleşir.’
Papert:Bir şeyler inşa etmek ve bilgi edinmek aynı anda gerçekleşir ve birbirlerini pekiştirir.
Kurmacacılık (Constructionism) sadece çocukların öğrenmesinde (pedagoji) değil, yetişkin öğrenmesinde de (androgoji), soyut fikirleri daha somut ve elle tutulur hale getirmektedir ve bu sebeple de konuların daha kolay anlaşılmasını sağlamaktadır.
Kurmacacılık teorisinin ve Lego Serious Play yöntemiyle ortak paydası, Lego parçalarını elimize alırız, aslında o sırada ellerimizle düşünüyoruzdur ve bu yaratıcı enerjiyi varlığından bile haberimiz olmayan düşüncelerimizi, fikrimizi ve bakış açımızı ortaya çıkartmada kullanırız.
Hand-Mind Connection (Ellerimiz ile beynin bağlantısı)
Lego Serious Play yöntemi, eller ve beyin arasında karşılıklı etkileşimine dayanmaktadır.
Lego Serious Play yönteminin arkasında yatan düşünce, ellerimizi kullanarak bilgimizi, fikirlerimizi ve hislerimizi 3 boyutlu modelleri inşa ederek, kendimize has düşüncelerimizi özgür, yaratıcı ve anlamlı bir şekilde ortaya çıkarmanın yeni bir yolu olmasıdır.
50 yıldan daha uzun bir süre önce nörologlar insan beyninin büyük bir bölümünün elleri kontrol etmeye tahsis edilmiş olduğunu ortaya çıkarmışlardır.
Bu bilgi doğrultusunda beyin ve eller arasındaki ilişkimiz sadece dokunarak bilgi edinme ya da aletleri kullanma gibi basit işlevlerinin yanı sıra düşünme eylemini de ellerimizle gerçekleştirdiğimizi söylememiz daha da anlamlı olacaktır.
Günümüzde ilköğretim ve lise seviyesi okullarda STEM (science, technology, engineering and mathematics) yani bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik uygulamalarını kavramsal olarak öğrenmeleri yerine, çocukların ve gençlerin bilgiyi ellerini kullanarak oluşturdukları kağıt, yapıştırıcı gibi basit materyallerden ya da gelişmiş parçalardan yazılım, robot gibi ürünler çıkarmalarının yaygınlaşması da el-beyin bağlantısına iyi bir örnektir.
Imagination (Hayal Gücü): Yaratıcılığa Dokunmak
‘Hayal etmek’ terimine tarih boyunca farklı kültürel anlamlar ve dilsel çağrışımlar verilmektedir. Tüm bunların temel fikrini insanoğlunun ‘imajı şekillendirmek’ ve bir şeyi ‘hayal etmek’ konularındaki eşsiz kabiliyeti sayesinde hayal etmek kavramı üç temel öğeye dayanmaktadır:
- Bir şeyi tanımlamak (betimsel hayal gücü)
- Bir şey yaratmak (yaratıcı hayalgücü)
- Bir şeyi sorgulamak (sorgulayıcı hayalgücü)
Lego Serious Play yöntemi açısından baktığımızda bu üç hayal etme tanımlamasının etkileşiminden stratejik hayalgücü oluşur.
Lego Serious Play yöntemi ile betimsel hayalgücümüzü dışarıdaki karmaşık ve muğlak dünyayı tanımlamak için oluşturduğumuz 3 boyutlu modeller yoluyla, yeni olasılıkları ve fırsatları görmemizi ve anlamlı hale getirmek için kullanırız.
Betimsel hayalgücü, yeni yolları görmemizi sağlarken aynı zamanda yaratıcı hayalgücüyle de orada olmayanı görebiliriz. Bu da Lego Serious Play yönteminin vizyon oluşturmak, beyin fırtınası yapmak ve ezber bozan fikirleri ortaya koymamızı sağlayan önemli bir özelliktir.
Yaratıcı hayalgücümüzle hali hazırda ortada duran, örneğin, ‘hedefe’ ya da ‘yaklaşıma’ ya da ‘stratejiye’ ya da ‘fikre’, yeni unsurlar ekleriz.
Hap Çözüm ve LEGO® SERIOUS PLAY® Metodu
LEGO® SERIOUS PLAY® Metodunu Türkiye’ye ilk getiren ve uygulayan girişim olarak HapÇözüm gerçekleştirdiği tüm atölye çalışmalarını uygulamaya özel olarak kurgulamaktadır. Sosyal beceri, teknik konular, strateji geliştirme ya da deneyim geliştirme gibi geniş bir yelpazedeki uygulamalarımızın tasarımında LEGO® SERIOUS PLAY® Metodunu entegre ediyoruz.
Atölye çalışmalarımız yaratıcı, farklı ve katılımcı uygulamalardır. Atölye çalışmasının başlangıcından son anına kadar katılımcılar çeşitli etkinliklerle ile bezenmiş uygulamaları yaşayarak deneyimlerler. Farklı zamanlarda aynı konulu uygulamaya katılsanız da hiç biri birbirinin aynısı olmayacak, sizi bilişsel olarak etkileyecek ve farklı algı seviyelerinizin kapısını açacaktır.