Drama’dan Çıkış
Daha Sağlıklı İlişkiler İçin Bir Kılavuz
İnsan ilişkilerinin karmaşık ağında çatışmalar neredeyse kaçınılmazdır. İster kişisel yaşamlarımızda ister işyerimizde olsun, yanlış anlamalar, anlaşmazlıklar ve duygusal gerginlikler beklenmedik bir şekilde ortaya çıkabilir.
İletişimin dinamiklerine ışık tutan modellerden biri de Dr. Stephen Karpman’ın 1960’lı yıllarda geliştirdiği Karpman Drama Üçgenidir.
Bu içg örüsü geniş çerçeve, çatışmalardaki rollerimizi daha iyi anlayabileceğimiz ve daha da önemlisi yıkıcı kalıplardan nasıl kurtulacağımızı daha iyi anlayabileceğimiz bir mercek sunar.
Bu yazıda Drama Üçgenini keşfedeceğiz ve daha sağlıklı ilişkiler geliştirme konusunda rehberlik sunacağım.
Drama Üçgeni
Drama Üçgeni, kişilerin içsel çatışma yaşadıkları durumlarda bilinçsizce sürüklendikleri bir yerdir.
Drama üçgeninde üç rol vardır:
Mağdur genellikle bir durumda kendini güçsüz ve baskı altında hisseder. Başkalarından sempati, destek veya kurtarma ararlar ve eylemlerinin sorumluluğunu saptırabilir.
Zalim, eleştirel, kontrolcü veya saldırgan bir duruş sergiler. Başkalarını suçlar, eleştirir ya da küçümserler; sıklıkla “kötü adam” ya da düşman rolünü oynar.
Kurtarıcı, mağdurun yardımına koşar, sorunlarını çözmeye veya acılarını hafifletmeye çalışır. Bunu iyi niyetli ama çoğu zaman olanak sağlayan bir şekilde yapar.
Drama Üçgeni Aktive Olduğunda Onu Tanımak
Drama Üçgeni belirli kişiler veya ilişkilerle sınırlı değildir; çeşitli bağlamlarda ortaya çıkabilir. İş yerindeki 3 ekip üyesi arasında şöyle bir konuşma geçtiğini hayal edin:
İşini tamamlaya şöyle diyebilir: “Bitiremediğime inanamıyorum. Tam bir başarısızım.”
Diğeri şöyle cevap verebilir: “Her zaman tembellik yapıyorsun. Bu kabul edilemez.”
Öbürü de, “Endişelenme; senin için işini ben halledeceğim” diye araya girebilir.
Bu örnekte, sağlıksız etkileşimler döngüsüne katkıda bulunan üç rolün tümünü görmek mümkündür.
Drama Üçgeninden Kurtulmak
Drama Üçgenini anlamak, onun kalıplarından kurtulmanın ve daha sağlıklı ilişkiler kurmanın ilk adımıdır.
Başlamanıza yardımcı olacak bazı stratejiler şunlardır:
- Kişisel farkındalık: Bu rolleri üstlenmeye yönelik kendi eğilimlerinizin farkına vararak başlayın. Özellikle verimsiz iletişimde Kurban mı, Zalim mi yoksa Kurtarıcı mı olmaya eğilimli olduğunuzu kendinize sorun.
- Güçlendirme: Odak noktanızı güçsüz hissetmekten eylemlerinizin ve seçimlerinizin kontrolünü ele almaya kaydırın. Kurbanlar iddialı problem çözücüler haline gelebilir, Zalimler empati kurabilir ve yapıcı geri bildirimde bulunabilir ve Kurtarıcılar da etkinleştirmeden destek sunabilir.
- Etkili iletişim: İhtiyaçlarınızı ve duygularınızı dürüst ve iddialı bir şekilde ifade etmek için güçlü iletişim becerileri geliştirin. İlişkilerinizde açık diyaloğu ve aktif dinlemeyi teşvik edin.
- Sınırlar: Etkileşimlerinizde sağlıklı sınırlar oluşturun ve sürdürün. Bu, rollerin sağlamlaşmasını önlemeye yardımcı olur ve saygı ve özerklik duygusunu korur.
- Çatışma çözümü: İşbirliğini, anlayışı ve uzlaşmayı vurgulayan çatışma çözümü tekniklerini öğrenin ve uygulayın. Mümkün olduğunda kazan-kazan çözümleri arayın.
Karpman Drama Üçgeni, çatışma ve ilişkilerin dinamiklerine dair değerli bilgiler sunuyor. Olmaya alıştığımız, o role bürünme eğiliminde olduğumuz rollerin farkına vararak ve onlardan kurtulmak için aktif olarak çalışarak başkalarıyla daha sağlıklı, daha uyumlu bağlantılar geliştirebiliriz.
Drama Üçgeninin bir yargı değil, bir model olduğunu hatırlamak önemlidir. Hepimiz, kişisel ve mesleki yaşamlarımızda daha olumlu ve tatmin edici etkileşimlere yol açacak şekilde değişme ve büyüme kapasitesine sahibiz.
Öyleyse, dramadaki kendi rolünüzü inceleyerek ve onun pençesinden kurtulmak için bilinçli bir çaba göstererek ilk adımı bugün atın.
İletişimde Tersine Mühendislik Çalışmamıza da katılabilirsiniz.
Karpman Drama Üçgeni Nedir?
Drama’nın Dinamikleri Nelerdir?
Psikolojik Oyun bileşenleri nelerdir?
Kazanan-Kaybeden Oyunlar Nasıl İşler?
Örnek vakalar ve çözümleri
Drama Üçgeninden nasıl çıkılır?
En yakın çalışmayla ilgili bilgi için mail atabilirsiniz:
yelda.erdogan@gmail.com